Гергард Шрэдэр

Гергард Шрэдэр
па-нямецку: Gerhard Schröder
33-і Канцлер Нямеччыны 7-ы Канцлер ФРН
27 кастрычніка 1998 — 21 лістапада 2005
Прэзыдэнт:	Роман Герцаг, Ёганэс Раў, Горст Кёлер
Папярэднік:	Гэльмут Коль
Наступнік:	Ангела Мэркель
Прэм’ер-міністар фэдэральнай зямлі Ніжняя Саксонія
1990 — 1998
Папярэднік:	Эрнст Альбрэхт
Наступнік:	Гергард Глягоўскі
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся:	7 красавіка 1944 (80 гадоў) Мосэнбэрг-Вёрэн, цяпер у складзе Бломбэргу, Паўночны Райн — Вэстфалія
Партыя:	СДПН (з 1963)
Сужэнец:	1) Эва Шубах (1968—1972) 2) Анэ Ташэнмахэр (1972—1984) 3) Гільтруд Гампэль (1984—1997) 4) Дорыс Шрэдэр-Кёпф (з 1997)
Дзеці:	Кляра (нар. у 1991) Вікторыя Грэгар (усе прыёмныя)
Бацька:	Fritz Schröder[d]
Маці:	Erika Vosseler[d]
Адукацыя:	Гётынгенскі ўнівэрсытэт
Узнагароды:	Ордэн Алтын Қыран
Гергард Шрэдэр у Вікісховішчы

Гергард Фрыц Курт Шрэдэр (па-нямецку: Gerhard Fritz Kurt Schröder, нарадзіўся 7 красавіка 1944 году ў Мосэнбэрг-Вёрэне) — нямецкі палітык, фэдэральны канцлер ФРН з 27 кастрычніка 1998 па 21 лістапада 2005 году. Замежны чалец РАН (2008).

Біяграфія

Раньнія гады

Нарадзіўся ў сям’і працоўнага ў Мосэнбэргу, у цяперашняй фэдэральнай зямлі Паўночны Райн — Вэстфалія. Бацька Фрыц Шрэдэр загінуў у Румыніі 4 кастрычніка 1944 году, маці Гергарда працавала на фэрме. Наведваў вячэрнюю школу, з 1958 году працаваў памагатым прадаўца скабяных вырабаў, будаўніком у Гётынгене. У 1963 годзе ўступіў у Сацыял-дэмакратычную партыю Нямеччыны (СДПН). У 1971 годзе скончыў юрыдычны факультэт Гётынгенскага ўнівэрсытэту, дзе ў 1971—1977 гадах працаваў на катэдры права. З 1978 па 1990 год займаўся прыватнай юрыдычнай практыкай у Гановэры. Адначасова ў 1978 годзе стаў лідэрам «Маладых сацыялістаў» — моладзевай сэкцыі СДПН.

Палітычная кар’ера

У 1980 годзе ўпершыню абраны дэпутатам Бундэстага. У 1986 годзе ўзначаліў фракцыю СДПН у дзяржаўнай асамблеі Ніжняй Саксоніі. З 1989 году — чалец прэзыдыюма СДПН. 21 чэрвеня 1990 году абраны прэм’ер-міністрам зямлі Ніжняя Саксонія. У 1994 годзе быў кандыдатам ад СДПН на пасаду міністра замежных справаў, аднак партыя прайграла выбары.

Фэдэральны канцлер

Узначаленая Шрэдэрам кааліцыя сацыял-дэмакратаў і зялёных прыйшла да ўлады ў кастрычніку 1998 пасьля 16-летняга знаходжаньня ў апазыцыі з абяцаньнямі мадэрнізацыі эканомікі, падтрымкі прадпрымальніцтва і захаваньня сыстэмы сацыяльнай абароны. Перамога сацыял-дэмакратаў у немалой ступені тлумачылася абяцаньнем СДПН пакласьці канец росту беспрацоўя і спыніць эканамічны застой у краіне.

Падчас першага тэрміна Шрэдэра міністрам замежных справаў стаў Ёшка Фішэр, міністрам абароны — Рудольф Шарпінг, міністрам эканомікі — Оскар Ляфантэн, міністрам унутраных справаў — Ота Шылі. 19 ліпеня 2002 новым міністрам абароны стаў Пэтэр Штрук. У кастрычніку 2002 міністрам эканомікі і працы стаў Вольфганг Клемэнт.

У кіраўніцтве краінай Шрэдэру неабходна было абраць паміж дзьвюма канцэпцыямі пераадоленьня крызісу — прапанаванай лібэральнымі эканамістамі (шляхам скарачэньня сацыяльнай падтрымкі насельніцтва) або той, на якой настойвалі левыя сацыял-дэмакраты на чале з Оскарам Ляфантэнам (падвышэньне падаткаабкладаньня больш заможных пластоў грамадзтва). Шрэдэр абраў першы варыянт, што прывяло да канфлікту з Лафантэнам, які пакінуў кіраўніцтва СДПН. У той жа час спроба Шрэдэра прыступіць да выкананьня праграмы зразаньня сацыяльных правоў грамадзян прывяла да імклівага падзеньня падтрымкі СДПН з боку насельніцтва.

Гергард Шрэдэр

Ня здолеўшы вырашыць структурныя эканамічныя праблемы, Шрэдэр ледзь не атрымаў паразу на выбарах 22 кастрычніка 2002 году. Толькі цьвёрдая апазыцыя амэрыканскаму ўварваньню ў Ірак і эфэктыўная дапамога ахвярам паводкі на ўсходзе Нямеччыне ў той год дапамаглі СДПН атрымаць невялікую перавагу над ХДЗ.

У сакавіку 2003 Шрэдэр запусьціў праграму структурных эканамічных рэформаў, вядомую як «Праграма 2010» (Agenda 2010). Яна прадугледжвае абмежаваньне выдаткаў на ахову здароўя, пэнсійнае і сацыяльнае забесьпячэньне, а таксама лібэралізацыю працоўнага заканадаўства з мэтай стымуляваньня стварэньня новых працоўных месцаў. Гэта, аднак, не дазволіла падужаць эканамічную стагнацыю, а лік беспрацоўных у Нямеччыне захавалася на ўзроўні 5 млн чалавек, або 12% працаздольнага насельніцтва.

У 2004 шэрагі СДПН пакінула вялікая колькасьць чальцоў партыі, стаялых на левых пазыцыях. У 2005 яны разам з былымі камуністамі НДР стварылі Левую партыю. У 2004 Шрэдэр сышоў у адстаўку з паста главы СДПН, а яго пераемнікам стаў Франц Мюнтэфэрынг. 22 траўня 2005 пасьля паразы на мясцовых выбарах у зямлі Паўночны Райн — Вэстфалія Шрэдэр абвясьціў аб рашэньні СДПН ініцыяваць правядзеньне датэрміновых нацыянальных выбараў ужо ў верасьні 2005, гэта значыць за год да канчатка тэрміна яго паўнамоцтваў. Сацыял-дэмакраты кіравалі ў зямлі Паўночны Райн — Вэстфалія апошнія 39 гадоў, але 22 траўня атрымалі тут толькі 37,1% галасоў, у той час як ХДЗ — 44,8%. Параза пазбавіла Шрэдэра большасьці ў бундэсраце, якое зараз прыналежыць кааліцыі ХДЗ — ХСЗ.

Датэрміновыя выбары прайшлі 18 верасьня 2005. Нечакана для ўсіх СДПН (якой прадвесьцілі паразу) і блёк ХДЗ/ХСЗ атрымалі амаль аднолькавы лік галасоў, аднак недастатковы для таго, каб сфармаваць аднапартыйны ўрад. Падчас перамоў аб стварэньні «вялікай кааліцыі» ХДЗ/ХСЗ і СДПН 10 кастрычніка 2005 было вырашана, што Ангела Мэркель стане новым канцлерам Нямеччыны.

У абмен на згоду на канцлерства Ангелы Мэркель СДПН атрымаў у кабінэце 8 міністэрскіх партфэляў: замежных справаў, фінансаў, юстыцыі, працы, па пытаньнях аховы навакольнага асяродзьдзя, аховы здароўя, транспарту, а таксама эканамічнага супрацоўніцтва і разьвіцьця. Сам Гергард Шрэдэр адмовіўся ўдзельнічаць ва ўрадзе ФРН, адмовіўся ад дэпутацкага мандата ў бундэстагу і са студзеня 2006 мае намер заняць пост дарадніка па пытаньнях міжнароднай палітыкі «Ringier», найбуйнейшага канцэрна ў вобласьці швайцарскіх СМІ.

Сям’я

12 жніўня 2004 Гергард Шрэдэр пабываў у Румыніі, дзе ён упершыню наведаў дол свайго бацькі Фрыца — жаўнера вэрмахта, які загінуў у 1944 і пахаванага ў братэрскім доле ў невялікай румынскай вёсачцы Чэану-Марэ (Трансыльванія).

Бацька Шрэдэра быў закліканы ў рады вэрмахта ў 1940. У канцы 1943 ён пабываў у кароткатэрміновым адпачынку дома, а ў сярэдзіне 1944 атрымаў ліст ад сваёй жонкі Эрыкі аб нараджэньні сына Гергарда. 4 кастрычніка 1944 Фрыц Шрэдэр загінуў. Свайго бацьку Гергард Шрэдэр ня бачыў ні разу ў жыцьці, але яго фатаграфію ў ваеннай форме заўсёды трымае на працоўным стале.

Удасканальвае сваё веданьне ангельскай мовы. Любіць настольны тэніс і джаз.

Жонка Гергарда Шрэдэра — Дорыс Шрэдэр-Кёпф — маладзей яго на 19 гадоў. Канцлер Нямеччыны быў жанаты чатыры разы, аднак у яго няма ўласных дзяцей. У 1968—1972 яго жонкай была Эва Шубах, у 1972—1984 — Анэ Ташэнмахэр, у 1984—1997 — Гільтруд Гампэль, з 1997 жонка Шрэдэра — Дорыс Шрэдэр-Кёпф — журналістка.

У 2004 годзе сям’я Шрэдэраў удачарыла трохгадовую дзяўчынку-сірату Вікторыю (па-нямецку: Viktoria), узятую зь дзіцячага дому ў Санкт-Пецярбургу. У 2006 Шродэры ўсынавілі яшчэ хлопчыка-сірату з таго ж самага дзіцячага дому. Акрамя Вікторыі і хлопчыка бацькі выхоўваюць Кляру, дачку Дорыс ад першага шлюбу.

Нямеччына і Расея

Увосень 2004 стаўленьне нямецкай прэсы і апазыцыйных партыяў да прэзыдэнта Расеі Уладзімера Пуціна рэзка пагоршылася ў сувязі зь яго заявамі аб неабходнасьці ажыцьцявіць зьмены, накіраваныя на ўзмацненьне дзяржаўнай улады ў краіне.

Аднак фэдэральны ўрад Нямеччыны не падтрымаў патрабаваньні апазыцыі перагледзець партнэрскія адносіны паміж Нямеччынай і Расеяй. Сам Гергард Шрэдэр заявіў у газэтным інтэрвію: «Расея важная для нас палітычна і эканамічна. Я сапраўды перакананы ў тым, што Эўрапейскі зьвяз паступае правільна, наладжваючы стратэгічнае партнэрства з Расеяй. Я жадаю занесьці фундуш у гэтую справу, бо цьвёрда перакананы, што гэтае партнэрства неабходна — у тым ліку з улікам эўрапейскай гісторыі… Ніхто ў Нямеччыне не павінен быць зацікаўлены ў нестабільнасьці ў Расеі… я ў цяперашні час ня бачу ў Чачэніі якіх-небудзь партнэраў, зь якімі расейскі прэзыдэнт мог бы размаўляць».

Пазьней, размаўляючы з карэспандэнтамі Süddeutsche Zeitung, Шрэдэр ізноў пацьвердзіў, што ў яго няма намеру зьмяняць палітыку ўрада ў стаўленьні Расеі: «Калі вы разгледзіце сытуацыю ў рэгіёне з пункта гледжаньня таго, якія палітычныя і эканамічныя наступствы яна можа мець для Нямеччыны, то зразумееце, што ніхто ня можа быць зацікаўлены ў тым, каб ставіць пад пытаньне тэрытарыяльную цэласнасьць Расейскай Фэдэрацыі». Шрэдэр назваў збліжэньне Расеі і Эўразьвяза адной з доўгатэрміновых даляглядаў, паколькі «нельга гарантаваць бясьпеку і дабрабыт адзінай Эўропы без стратэгічнага партнёрства з Расеяй».

ПЭГ

У пачатку верасьня 2005 падчас візыту расейскага прэзыдэнта Уладзімера Пуціна ў Нямеччыну была падпісана дамова аб будаўніцтве Паўночна-Эўрапейскага газаправода (ПЭГ) — газаправода паміж Расеяй і Нямеччынай па дне Балтыйскага мора.

Чакаецца, што новы газаправод можа стаць ключавым фактарам, які будзе ўплываць на палітыку ў рэгіёне. Падпісаньне дамовы фактычна азначае заключэньне палітычнага зьвязу паміж Расеяй і Нямеччынай. Краіны Балтыі і Польшча, аднак, выступілі супраць ажыцьцяўленьні гэтага праекту.

У сьнежні 2005, пасьля сыходу Шрэдэра з пасту фэдэральнага канцлера ФРН, было абвешчана, што ён узначаліць камітэт акцыянэраў North European Gas Pipeline Company, кампаніі-апэратара Паўночна-Эўрапейскага газаправода. Камітэт акцыянэраў будзе выконваць функцыі рады дырэктараў, і ў яго функцыі ўваходзіць «прыняцьце ўсіх стратэгічных рашэньняў па ўсіх кірунках дзейнасьці кампаніі».

Гэтае паведамленьне выклікала вельмі нэгатыўную рэакцыю ў Нямеччыне. Шрэдэра абвінавацілі ў тым, што ён зьбіраецца выступіць у якасьці прычыненьня для легалізаваньня расейскіх актываў на Захадзе — тым больш што прыкладна ў гэты жа час зьявіліся паведамленьні аб намеры расейскіх улад прыцягнуць былога міністра гандлю ЗША Дональда Эванса ў якасьці старшыні рады дырэктараў дзяржаўнай нафтавай кампаніі «Раснафта» перад плянаваным разьмяшчэньнем яе акцый сярод замежных фундатараў (апошні адмовіўся ад прапановы).

У сярэдзіне сьнежня 2005 пытаньне аб прызначэньні Шрэдэра было вынесена на абмеркаваньне ў Бундэстазе. Прадстаўнікі кіравальнай кааліцыі запатрабавалі ад яго прадставіць грамадзкасьці ўсе падрабязнасьці дамовы аб будаўніцтве ПЭГ.

Газэта «Tagesspiegel» выказала меркаваньне, што Шрэдэр прызначыў датэрміновыя выбары на верасень для таго, каб пасьпець давесьці да канца праект ПЭГ і забясьпечыць тамака сабе выгодную пасаду. І сапраўды, дамова аб ПЭГ было падпісана ўсяго за дзесяць дзён да выбараў.

Старшыня фракцыі партыі «зялёных» у Бундэстазе Фрыц Кун абвінаваціў Шрэдэра ў намеры «падтрымліваць кіраваную дэмакратыю і недасканалае дэмакратычнае грамадзтва ў Расеі».

20 сьнежня 2005 канцлер Ангела Мэркель у інтэрвію газэце «Frankfurter Allgemeine Zeitung» заявіла, што не была ў курсе рыхтаванага прызначэньня да таго, як аб гэтым паведамілі СМІ. Па яе меркаваньню, гэтае рашэньне ляжыць па-за палітычнай сфэрай, аднак яно можа стварыць праблемы ў адносінах Нямеччыны з Польшчай і краінамі Балтыі.

Сам Гергард Шрэдэр быў недаступны для прэсы з самога 9 сьнежня, калі ўпершыню было абвешчана аб яго пераходзе ў бізнэс.

Мэмуары

Мэмуары на расейскай мове («Рашэньні. Маё жыцьцё ў палітыцы») былі прадстаўленыя ў Маскве 8 верасьня 2007 самім Шрэдэрам. Яна псыхалягічная, і ў цэнтры яе развагі аб тым, як палітыку вынесьці цяжар улады і адказнасьці за лёсы.

Дадатковыя зьвесткі

У 2002 годзе ў нямецкім друку было апублікаванае інтэрвію з кансультанткай па сувязях з грамадзкасьцю Сабінай Швінд, якая сказала, што Гергард Шрэдэр выклікаў бы больш даверу, калі б не фарбаваў сівыя валасы.

Вонкавыя спасылкі

Гергард Шрэдэр — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• gerhard-schroeder.de (ням.) — Афіцыйны сайт Гергарда Шрэдэра
• Гергард Шрэдэр у Лентапэдыі (рас.)
• Шрэдэр прачытаў амэрыканцам лекцыю аб Расеі 11.12.2007

Папярэднік Гэльмут Коль

Фэдэральны канцлер Нямеччыны 1998—2005

Наступнік Ангела Мэркель